Son Dakika

Gıda arzında büyük tehlike: Fiyatlar her an fırlayabilir

Gıda fiyatları üzerinde aşırı iklim olayları, düşük stok seviyeleri ve jeopolitik risklerle ilgili baskı sürüyor. Uzmanlara göre uluslararası gıda fiyatları her an tekrar artışa geçebilir.

Gündem 29.01.2023, 18:30 29.01.2023, 18:39
Gıda arzında büyük tehlike: Fiyatlar her an fırlayabilir

Tarım uzmanları ve analistler, küresel gıda kaynaklarının hâlâ tehdit altında olduğu konusunda uyarılarına devam ediyor.

Financial Times’ın haberine göre, 2022’de sert yükselen gıda fiyatları uluslararası piyasalarda düşse de düşük stok seviyeleri ve yüksek döviz maliyetleri gelişmekte olan ülkelerdeki gıda maliyetlerini artırmaya devam ediyor. Ayrıca aşırı iklim olayları ve düşük stok seviyeleri gıda fiyatlarının alarm vermesine neden oluyor.

SAVAŞ ETKİSİ

Geçtiğimiz yıl gıda fiyatları, Rusya-Ukrayna savaşından önce, kuraklık ve pandemi nedeniyle zaten yüksek seyrediyordu.

Ardından, Moskova’nın dünyanın en büyük gübre ihracatçısı olarak Ukrayna’da savaşa girmesi gıdaların fiyatlarını sert yükselirken, azotlu gübreler için kritik bir bileşen olan doğalgaz fiyatlarındaki sıçrama da tarım piyasası üzerinde baskı oluşturdu.

Savaş sürerken Moskova ile Kiev arasında imzalanan tahıl anlaşması, Rusya’dan bol miktarda tedarik sağlanmasıyla birlikte fiyatların düşürülmesinde önemli bir rol oynarken, düşen doğalgaz fiyatları gübre piyasalarını sakinleştirdi.

BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) uluslararası ticareti yapılan tarımsal emtiaları referans alan Gıda Fiyat Endeksi 2022’de zirveyi gördükten sonra dokuz ay üst üste düşüş kaydetti. Kritik besinlerin fiyatları, geçen yılın en yüksek seviyelerinin yaklaşık yüzde 40 altında seyretti.

İKLİM KOŞULLARI TEHLİKE OLUŞTURUYOR

Ancak analistler, değişken enerji fiyatlarına ve iklim değişikliğinin mahsul üretimi üzerindeki etkisine dikkat çekerek tahıl anlaşmasının bozulabileceği konusunda uyarılarda bulundu.

Dünya Bankası tarım ekonomisti John Baffes, “Mevcut durum tek motorla uçmaya benziyor. Motor çalıştığı sürece sorun yok ama motor durursa sorun yaşarsın. Risklerden herhangi biri gerçekleşirse, fiyatlarda çok ama çok hızlı bir artış göreceğiz” dedi.

En acil tehlike ise mart ayında yenilenmesi beklenen BM destekli tahıl anlaşması. Anaşmanın uzatılması konusundaki herhangi bir başarısızlık, Ukrayna tahıl ihracatını engelleyerek fiyatların yeniden fırlamasına yol açabilir.

JEOPOLİTİK RİSKLER

Pek çok mahsul ve gübre Rusya’ya uygulanan yaptırımlardan muaf olsa da Rus ve Avrupalı yetkililere göre, birçok banka, sigortacı ve lojistik grubu, Rus ürünlerinin ticaretini yapmak konusunda isteksiz davranıyor. Jeopolitik gerilimlerin arzı kesintiye uğratabileceğine dönük beklentiler ise hâlâ güçlü.

Diğer bir tehdit ise iklim. Geçen yıl Avrupa’da ve dünyanın diğer bölgelerinde rekor kıran sıcaklıklar yaşanmıştı. Birleşik Krallık Meteoroloji Ofisi geçen yılın sonlarında, “Hava koşulları, 2023’te küresel sıcaklıkların 2022’den daha sıcak olmasına yol açacak” uyarısında bulundu.

STOK VE DÖVİZ ETKİSİ

Ayrıca düşük tahıl stok seviyeleri de analistlerin küresel gıda tedariki konusundaki endişelerini artırdı.

ABD Tarım Bakanlığı eski baş ekonomist Joseph Glauber, “Düşük küresel stok durumu nedeniyle fiyatlar dalgalı olmaya devam edecek. Bu baharda kuraklık veya önemli bir hava olayı ortaya çıkarsa fiyatlar daha keskin bir şekilde yükselebilir” dedi.

Öte yandan döviz hareketleri de birçok gelişmekte olan ülkede gıda arzı için tehlike oluşturdu. Uluslararası piyasalarda gıda fiyatlarında yaşanan düşüşe rağmen, doların gücü yerel para birimlerindeki maliyetleri yüksek tutmaya devam etti. Bu da tüketiciler için gıda enflasyonunu birkaç çeyrek daha süreceği anlamına geliyor.

Kaynak: Sözcü

#gıda #kriz #tarım
Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 05 Nisan 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 28 71
2. Fenerbahçe 27 65
3. Samsunspor 29 51
4. Beşiktaş 27 47
5. Eyüpspor 28 44
6. Başakşehir 28 42
7. Antalyaspor 29 39
8. Göztepe 27 38
9. Gaziantep FK 27 38
10. Kasımpaşa 28 38
11. Trabzonspor 27 36
12. Konyaspor 29 34
13. Rizespor 28 34
14. Kayserispor 28 33
15. Sivasspor 29 31
16. Alanyaspor 28 31
17. Bodrum FK 28 30
18. Hatayspor 27 19
19. A.Demirspor 28 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 31 62
2. Karagümrük 32 59
3. Erzurumspor 32 54
4. İstanbulspor 32 52
5. Gençlerbirliği 31 51
6. Bandırmaspor 31 51
7. Ahlatçı Çorum FK 32 47
8. Amed Sportif 32 47
9. Keçiörengücü 32 45
10. Ümraniye 31 45
11. Esenler Erokspor 32 45
12. Boluspor 32 45
13. Iğdır FK 32 45
14. Sakaryaspor 32 42
15. Pendikspor 31 41
16. Ankaragücü 31 38
17. Şanlıurfaspor 32 37
18. Manisa FK 32 37
19. Adanaspor 32 27
20. Yeni Malatyaspor 32 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 30 73
2. Arsenal 31 62
3. Nottingham Forest 31 57
4. Chelsea 30 52
5. M.City 30 51
6. Aston Villa 31 51
7. Newcastle 29 50
8. Brighton 31 47
9. Bournemouth 31 45
10. Fulham 30 45
11. Crystal Palace 30 43
12. Brentford 30 41
13. M. United 30 37
14. Everton 31 35
15. West Ham United 31 35
16. Tottenham 30 34
17. Wolves 31 32
18. Ipswich Town 31 20
19. Leicester City 30 17
20. Southampton 30 10
Takımlar O P
1. Barcelona 30 67
2. Real Madrid 30 63
3. Atletico Madrid 29 57
4. Athletic Bilbao 29 53
5. Real Betis 30 48
6. Villarreal 28 47
7. Celta Vigo 30 43
8. Rayo Vallecano 30 40
9. Mallorca 30 40
10. Real Sociedad 29 38
11. Getafe 29 36
12. Sevilla 29 36
13. Girona 30 34
14. Osasuna 29 34
15. Valencia 30 34
16. Espanyol 29 32
17. Deportivo Alaves 30 30
18. Leganes 29 27
19. Las Palmas 29 26
20. Real Valladolid 29 16

Gelişmelerden Haberdar Olun

@