Son Dakika

Naki Bakır Uyardı: “Tarımda sosyal patlama kaçınılmaz hale geldi”

Dünya Gazetesi yazarı Naki Bakır, Türkiye tarım sektörüne ilişkin dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’nin tarımda yıllardır süren ihmalkâr yaklaşımı nedeniyle bugün sosyal patlama eşiğine geldiğini belirten Bakır, hem üretim hem de dış ticaret açısından alarm veren rakamları kamuoyuyla paylaştı.

Ekonomi 21.04.2025, 08:37
Naki Bakır Uyardı: “Tarımda sosyal patlama kaçınılmaz hale geldi”

Naki Bakır, Türkiye’de tarım arazilerinin yıllar içinde konut, sanayi ve turizm yatırımları ile hızla elden çıktığını, bu durumun çiftçiyi üretimden uzaklaştırdığını vurguladı. TÜİK verilerine atıf yapan Bakır, 1990-2024 döneminde Türkiye nüfusu yüzde 51,7 artarken, toplam ekilen tarım alanının yüzde 5,3 azalarak 21 milyon 347 bin hektara düştüğünü kaydetti. Aynı dönemde kişi başına düşen ekilebilir alanın 4 dekardan 2,5 dekara gerilediğini ifade etti.

"Buğday üretimi yerinde saydı, kişi başına düşüş yüzde 31"

Türkiye’nin buğday üretiminin 1990 yılında 20 milyon ton olduğunu hatırlatan Bakır, 2024 yılında da 20,8 milyon tonla aynı seviyelerde kalındığını belirtti. Ancak artan nüfus nedeniyle kişi başına buğday üretiminin yüzde 31,4 azalarak 354 kilodan 242 kiloya düştüğünü vurguladı. Arpa, nohut, mercimek, tütün gibi ürünlerde de benzer düşüşlerin yaşandığını belirten Bakır, ayçiçeği, mısır ve pamukta ise sınırlı artışların dikkat çektiğini söyledi.

"Tarımda net ithalatçı olduk"

Tarım dış ticaret verilerini de değerlendiren Bakır, Türkiye’nin artık net ithalatçı bir ülke konumuna geldiğini ifade etti. 2023 yılında 9,6 milyar dolarlık tarım ihracatına karşılık 13,8 milyar dolarlık ithalat yapıldığını söyleyen Bakır, 2024’te ise dış ticaret açığının 1,5 milyar dolara gerilediğini, ancak 2025’in yalnızca ilk iki ayında açığın şimdiden 741 milyon doları aştığını bildirdi.

İşlenmiş gıda ürünlerinde Türkiye’nin ihracat fazlası verdiğini belirten Bakır, “Ancak bu ürünlerin hammaddesi genellikle ithal. Dolayısıyla elde edilen katma değer çok sınırlı kalıyor” dedi.

"Yatırım teşviklerinden en az payı tarım aldı"

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerini analiz eden Naki Bakır, 2012-2025 döneminde düzenlenen yatırım teşvik belgeleri içinde tarımın payının yalnızca yüzde 1,3 olduğunu belirtti. Toplam istihdam projeksiyonlarında da tarımın payının yüzde 2’nin altında kaldığını vurgulayan Bakır, “Bu tablo tarımın yatırımda da göz ardı edildiğini gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.

Tarımın yapısal sorunlarını sıraladı

Bakır, tarım sektöründe öne çıkan temel yapısal sorunları ise şöyle sıraladı:

  • Sulama altyapısının yetersizliği

  • Yanlış arazi kullanımı ve erozyon

  • Girdi maliyetlerinin yüksekliği

  • Finansmana erişim güçlüğü

  • Üretim planlamasındaki eksiklik

  • Çiftçilerin örgütsüzlüğü ve pazarlama sorunları

  • Eğitim eksikliği ve teknolojik yetersizlik

  • Miras yoluyla bölünen küçük araziler

  • Uzmanlaşma eksikliği

Tarımın ciddi bir yeniden yapılanmaya ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Bakır, “Eğer acil ve köklü adımlar atılmazsa, bu gidişat hem üreticiyi hem de tüketiciyi daha da mağdur edecek” ifadelerini kullandı.

#naki bakır #tarım
Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 22 Nisan 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 77
2. Fenerbahçe 30 72
3. Samsunspor 31 51
4. Eyüpspor 31 50
5. Beşiktaş 30 49
6. Başakşehir 30 48
7. Trabzonspor 30 42
8. Gaziantep FK 30 42
9. Kasımpaşa 31 42
10. Göztepe 30 40
11. Konyaspor 31 40
12. Antalyaspor 30 40
13. Kayserispor 30 37
14. Rizespor 30 37
15. Bodrum FK 31 34
16. Alanyaspor 30 34
17. Sivasspor 31 31
18. Hatayspor 30 19
19. A.Demirspor 30 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 35 69
2. Karagümrük 35 60
3. Gençlerbirliği 35 59
4. Erzurumspor 35 58
5. Bandırmaspor 35 57
6. İstanbulspor 35 55
7. Amed Sportif 35 54
8. Iğdır FK 35 52
9. Esenler Erokspor 35 52
10. Boluspor 35 52
11. Keçiörengücü 35 51
12. Ahlatçı Çorum FK 35 51
13. Ümraniye 35 50
14. Pendikspor 35 45
15. Sakaryaspor 35 45
16. Manisa FK 35 41
17. Şanlıurfaspor 35 40
18. Ankaragücü 35 39
19. Adanaspor 35 30
20. Yeni Malatyaspor 35 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 33 79
2. Arsenal 33 66
3. Nottingham Forest 33 60
4. M.City 34 59
5. Newcastle 33 59
6. Aston Villa 34 58
7. Chelsea 33 57
8. Bournemouth 33 49
9. Fulham 33 48
10. Brighton 33 48
11. Brentford 33 46
12. Crystal Palace 33 44
13. Everton 33 38
14. M. United 33 38
15. Wolves 33 38
16. Tottenham 33 37
17. West Ham United 33 36
18. Ipswich Town 33 21
19. Leicester City 33 18
20. Southampton 33 11
Takımlar O P
1. Barcelona 32 73
2. Real Madrid 32 69
3. Atletico Madrid 32 63
4. Athletic Bilbao 32 57
5. Villarreal 31 52
6. Real Betis 32 51
7. Mallorca 32 44
8. Celta Vigo 32 43
9. Real Sociedad 32 42
10. Rayo Vallecano 32 41
11. Osasuna 32 41
12. Getafe 32 39
13. Espanyol 32 39
14. Valencia 33 39
15. Sevilla 32 37
16. Girona 32 34
17. Las Palmas 32 32
18. Deportivo Alaves 32 31
19. Leganes 32 29
20. Real Valladolid 32 16

Gelişmelerden Haberdar Olun

@