Bu fotoğraf kareleri İstanbul’un çeşitli noktalarında çekildi. Halk Ekmek, serbest piyasada herkes satış yapabilir mantığıyla sucuya, yumurtacıya, tuhafiyeye hatta tekel bayilere bile satış izni veriyor. Üstelik satış izni verilen dükkanların yanlarında, yakınlarında ekmek fırını var mı yok mu sorgulanmıyor bile… Halk Ekmeğin amacı sadece satış noktalarını arttırmak gibi görünüyor… Ama bu yapılırken fırıncı iflasa sürükleniyor. Fırıncılar Halk Ekmeğe karşı değil sadece rekabeti kaldıramıyorlar.
Bu fotoğraf karesi de Ataşehir’den.
İstanbul Ataşehir Örnek Mahallesi’ndeki Hasbay (Beyaztaş) Unlu Mamullerinin sahibi Muhammet Taşçı’nın hayatı, yanı başında bulunan bir marketin Halk ekmek satmaya başlaması nedeniyle alt üst oldu. Son 2 yıldır satışları yarıdan fazla düştü. Çalışanlarından çoğunu işten çıkarmak zorunda kaldı. Şimdi dükkan kirasını bile zor denkleştiriyor.
Muhammet Taşçı “İşçilerimizi çıkardık, malımızı sattık, kredi çektik yoksa ayakta kalamayız…”"Son 2 senedir dışarıdan maddi takviyelerle yani kredi çekerek ve araçlarımızı satarak ayakta duruyoruz. Üç tane ustayı işten çıkartmak zorunda kaldık. Bu da eksiye düşüyoruz demek oluyor."
Muhammet Taşçı Aradaki makas farkı rekabeti imkansız kılıyorBu sorun aslında sadece Fırıncı esnafı Muhammed Taşçı’nın başında değil. Pek çok fırıncı çok yakınlarında açılan Halk Ekmek şubelerinden muzdarip, Sultanbeyli fırıncıları gibi... Aradaki fiyat farkı rekabeti imkânsız kılıyor. Çünkü Halk Ekmek maliyetinin altında satış yapıyor.
Fiyat farkını kapatmaya çalışmak da mümkün değil. Zira ekmek yapımında kullanılan tüm malzeme fiyatlarına düzenli olarak yüksek zam oranları ekleniyor. Fırıncıların indirim yapmak bir yana ayakta kalabilmek için gelen zamlar karşısında ekmeğe zam yapması gerekiyor. Dolayısıyla zamlarla boğuşan fırıncı esnafı bir de yanları başında açılan Halk Ekmek şubeleri ve büfeleri ile savaşmak zorunda kalıyor. Tabi buna savaşmak denirse; rekabeti kaldıramayıp çoğu kepenk kapatıyor.
"Halk Ekmek belediyenin imkanlarını kullanarak bizi yani fırıncıları zor duruma düşürüyor. Mesela ekmeğin maliyeti şuan 1 lira. Halk Ekmek gramajı yüksek ekmeği 75 kuruşa satıyor. O yüzden işlerimiz azaldı. Rekabet arttı. Halk Ekmek bizi mağdur ediyor."
Sultanbeyli Fırıncılar Derneği Başkanı Yusuf Dinç “Halk Ekmeğe karşı değiliz ama”
Muhammed Taşçı’ya Halk Ekmeğe karşı mısınız diye sorduk. Şöyle cevap verdi
"Halk ekmeğe biz niye karşı olalım? İhtiyaç sahibi pek çok kalabalık aile var. Halk Ekmeğin onlara göre fiyatı uygun, her aile geçimini düşünmek zorunda. Bizi üzen bitişiğimizde, yanı başımızda şubeye izin vermiş olmaları. Biz bu ülkenin esnafıyız, üreticisiyiz. Zaten maliyetlerimiz bir buçuk yıl öncesine göre iki misli olmuş, bu giderleri karşılamaya çalışırken bir de haksız rekabetle mücadele edemeyiz. Benim yetkililere diyeceğim tek şey mağduriyetimizin giderilmesini istiyoruz."
Muhammet Taşçı Halk Ekmek çok fazla bayi açıyorHalk Ekmeğin İstanbul’un her yerinde kendine ait satış büfesi var. Öyle ki en merkezi bölgelerde bulundukları için bu ekmek satış noktalarına ulaşmak zor değil. Ki Halk Ekmek büfeleri belediyeye ait olduğu için kira dahi ödemiyor. Öyle büyük giderleri yok yani fırıncılar gibi… Halk Ekmek büfe sayılarının fazla olması yetmezmiş gibi bir de bakkal gibi küçük işletmeler de bayilik açarak devreye giriyor.
Bilindiği üzere mahalle aralarında bakkal ve küçük market sayıları çok fazla. Hemen hemen 4 bakkaldan 2'si kendi satışlarını arttırmak adına halk ekmek bayiliği alıyor. Peki ya fırıncılar… İşte burada fırıncıların isyanı başlıyor. Büfelerle rekabete giren fırıncı bir de bakkallarla baş etmek zorunda kalıyor.
“Halk Ekmek sürekli kapasitesini arttırıyor”"Bizim ilçemizde fırın kapasitemiz yüksek ama satış yapamıyoruz. Çünkü Halk Ekmek sürekli kendi kapasitesini arttırıyor, yeni bayiler açıyor"
Sultanbeyli Fırıncılar Derneği Başkanı Yusuf Dinç “Resmen bizimle oynadı”
Market bir esnaf tarafından Halk Ekmek mağduru edilen Muhammed Taşçı, komşusu olan market sahibi ile defalarca iletişime geçmeye çalışmış. "Komşu esnafa yapma dedik ama hırsı esnaf kardeşliğinin önüne geçti" diyor Taşçı.
“Halk Ekmeği satmaya başlamadan önce normal ekmeği de düşük fiyattan satıyordu. İletişim kurmaya çalıştık, böyle yapma dedik. Tamam, siz market ürünleri satmayın bende ekmeği kendi fiyatından satacağım dedi. Ben iki meşrubat dolabımı ve mantı dolabımı ürünlerle beraber iade ettim. İki ay sonra bir baktık Halk Ekmeği bayiliği aldı. Resmen bizimle oynadı. Bu tuhaf olayın sonrasında tekrar iletişim kuramadık.”
Muhammet TaşçıKomşu esnafla yaşadığı soruna kendi aralarında çözüm bulamayınca Taşçı beyaz masayı arayıp durumu bildirdiğini, ardından da bir sonuç almak ümidiyle Halk Ekmeğin kendisini aradığını belirtiyor ve ekliyor.
“Bana oranın kurumsal zincir market olduğunu söylediler. Halbuki öyle bir şey yok, tek başına bakkal ama yine de sonuç elde edemedik. Cevizli’deki Halk Ekmek fabrikasına gittim, fırınların yanındaki bakkallara bayilik vermediklerini söylediler ama vermişler. Şu anda herhangi bir netice yok, ekmek satmaya devam ediyor” diyor.
Muhammet Taşçı Yok artık dedirttiHalk Ekmek serbest piyasada herkes satış yapabilir mantığını iyice abartıyor ve büfeler, bakkallar derken ekmek satışı yapılamayacak esnaflara da bayilik veriyor. Bir tuhafiyeye gidip ekmek almak kulağa tuhaf geliyor ya da bir künefeciye…
Peki ekmek nereden alınır? İlk elden yani fırından. Alışıla gelmiş bir düzen çünkü. Hadi diyelim market ve bakkaldan da alınır ekmek ama peki tekel bayi, sucu, yumurtacı…Halk Ekmek fırıncılara yok artık dedirtiyor. Bu durumda fırıncı haklı isyan etmekte. Zaten zam yok, ekmek maliyetini kurtarmıyor. Fazla bayiden dolayı satış da düşük. Bu durumda ne yapacak fırıncı mecburen kapatacak dükkânı.
Bir de bakkalların isyanı var elbet. Bakkallar da fazla bayi sayısından ve künefeci, sucu, tuhafiye gibi esnafların ekmek satmasından şikayetçi. Peki bu durumda ne yapılmalı, kime şikayet edilmeli sorusu geliyor akıllara.
“Müdürden randevu talep ettik vermedi”"İlçede birçok bakkalda Halk Ekmek satılıyor. Bir de tuhafiye ve künefeci gibi esnafların da bayilik alması bizi iyice zor duruma düşürüyor. İş yapamaz hale geliyoruz. Yaşadığımız mağduriyeti anlatıp çözüm bulalım istedik, Halk Ekmek Genel Müdüründen randevu talep ettik ama vermediler.
Biz bu konuyla ilgili İstanbul Fırıncılar Odasıyla görüştük. O da Esnaf ve Zanaatkârlar Odası ile görüşmüş. Hatta Fırıncılar Federasyonuna kadar gitti konu fakat henüz bir sonuç alamadık, bekliyoruz.
Sultanbeyli Fırıncılar Derneği Başkanı Yusuf Dinç Halk Ekmek yanıt vermiyorEkmeğin Sesi olarak, Halk Ekmek Genel Merkezini aradık. Halk Ekmek şubesi açmak istiyoruz şartlarınız neler diye sorduk. Bir fırının 150 metre yakınında açamazsınız dediler. Ama fırın yanında açılan şube ve verilen bayiliklerin örnekleri var dedik. 2018’de bu uygulamayı kaldırdık dediler.
Halk Ekmeğin Basın Danışmanlığı’na telefon açtık. Mail atın dediler. Attığımız mailde; Muhammet Taşçı'nın 2 yıl önce yaptığı başvuru, şikâyeti ile ilgili bir çalışma yapıldı mı?
Fırıncılar odası ile 150 metre mesafe olması konusunda anlaşmışsınız, bu anlaşma hangi tarihte başladı, Muhammet Taşçı'nın durumu neden bu anlaşmanın dışında?
Muhammet Taşçı'nın 2 yıl önce yaptığı başvuru, şikâyeti ile ilgili bir çalışma yapıldı mı?Beyaztaş Fırın'a giderek yerinde inceleme yaptınız mı? Fırıncılar odası ile 150 metre mesafe olması konusunda anlaşmışsınız, bu anlaşma hangi tarihte başladı, Muhammet Taşçı'nın durumu neden bu anlaşmanın dışında? Fırının bitişiğindeki markette bayilik kalmaya devam edecek mi?Diye sorduk. Ancak ne yazık ki sorularımıza cevap alamadık.