Gıda fiyatları, yıllık enflasyonu 19 ayın zirvesine taşıdı

Tüketici enflasyonu şubatta gıda fiyatlarının etkisiyle yüzde 0,91 ile yüzde 0,71 olan beklentilerin üzerinde arttı. Yıllık enflasyon ise ocak ayındaki yüzde 14,97’den yüzde 15,61’e yükseldi. Bu yıllık enflasyonda Temmuz 2019’dan beri görülen en yüksek seviye.

Üretici enflasyonu ise aylık yüzde 1,22 arttı ve yıllık üretici enflasyonu yüzde 27,09’a çıktı. Üretici enflasyonunda da Mayıs 2019’dan bu yana en yüksek seviyeye çıkılmış oldu.

Çekirdek enflasyon verisi manşet tüketici enflasyonundan daha hızlı arttı. Merkez Bankası’nın para politikası için takip ettiği B çekirdek enflasyonu yüzde 16’dan yüzde 16,92’ye, C çekirdek enflasyonu ise yüzde 15,5’ten yüzde 15,61’e yükseldi. Analistler enflasyondaki artışın Merkez Bankası’nı yeni bir adım atmaya yöneltebileceği görüşünde. 18 Mart’taki toplantıda 100 baz puana varan faiz artışı beklentileri yoğunlaştı. Analistlerin nisanda tepe noktası beklentileri de yüzde 16-16,5 seviyelerine çıkarıldı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre gıda fiyatları şubatta aylık yüzde 2,57 artarken manşet tüketici enflasyonuna etkisi 0,67 puan oldu. Taze sebze ve meyvede aylık enflasyon yüzde 5,21, işlenmemiş gıdada ise yüzde 1,64 oldu. İşlenmiş gıdada da yüzde 2,27 aylık enflasyon oluştu. Şubatın zam şampiyonu da gıdadan çıktı. Şubatta ocak ayına göre kabak yüzde 19,92, salatalık yüzde 19,47, patlıcan yüzde 16,06 zamlandı. Sera ürünlerinde bu artış yaşanırken limon yüzde 15,06, mandalina yüzde 13,97 fiyat artışıyla dikkat çekti. Kaşar peynirinde yüzde 10, tavuk etinde yüzde 6,8, tereyağında yüzde 6,59, sütte yüzde 5,17, beyaz peynirde yüzde 4,99 artışlar yaşandı. Gıda fiyatlarında bu yüksek fiyat artışları da manşet enflasyonda beklentilerin aşılmasına neden oldu.

Giyim ve ayakkabı grubunda pandemi etkisiyle düşen talep fiyatları baskılamaya devam etti. Şubatta giyim ve ayakkabı grubunda şubatta enflasyon yüzde 0,93 geriledi ve bu manşet enflasyonu 0,05 puan düşürdü. Ancak hem yeni normalleşme adımları hem de ilkbahar sezonu ürünlerinin raflara çıkacak olması martta giyim ve ayakkabı grubunda enflasyon artışı beklentilerini güçlendiriyor. Konutta kira ve doğalgaza yapılan yüzde 1’lik devam zammı konut grubunda yüzde 0,6 aylık artış ve manşet enflasyona 0.09 puanlık katkı getirdi. Ev eşyası küçük de olsa her ay fiyat artışlarını sürdürüyor. Şubatta da yüzde 0,32’lik artış ve manşet enflasyona 0.03 puanlık etki var.

Sağlık grubunda ilaç fiyatlarında her yıl yapılan yenileme ile gelen yüzde 6,09’luk zam etkili oldu. Sağlık grubu enflasyonu yüzde 3 arttı ve manşet enflasyonu 0.1 puan etkiledi. Ulaştırma grubunda otomobil ve benzin fiyatlarında anlamlı yükselişler yaşanmasa da tamirat ve yüzde 3,79’luk köprü zamları etkili oldu.

Eğlence ve kültür grubunda Türk Lirası’ndaki güçlenme fiyatlara yansıdı ve ithal yoğunluklu bilgisayar, tablet, evcil hayvan mamaları gibi ürünlerin fiyatlarında düşüş yaşandı. Bu da eğlence ve kültür grubunda yüzde 0,98’lik düşüş getirdi. Lokanta ve otellerdeki yüzde 1,32’lik artışta da döner, pizza, burger gibi paket servisli gıda fiyatlarındaki zamlar etkili oldu. Yeni normalleşme dönemiyle beraber martta da yükselişler bekleniyor. Altın fiyatlarındaki yüzde 5,93’lük gerileme çeşitli mal ve hizmetler grubunda aylık enflasyonun yüzde 2,32 gerilemesine ve bunun da manşet enflasyonu 0,11 puan düşürmesini sağladı.

Enflasyon Araştırma Grubu, yaptığı açıklamada şubatta günlük fiyat değişimlerinden elde edilen ENAGrup Fiyat Endeksi’nin aylık bazda yüzde 1,84 arttığını belirtti. Açıklamada, “TÜİK alt grupları gösterge olarak alındığında en çok aylık düşüş yüzde 6.19 ile Haberleşme en fazla yükseliş ise yüzde 12,86 ile Eğlence ve Kültür kaleminde gerçekleşmiştir” denildi.

Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan TL’nin bir değer kazanımı sürecinde olunsa da, hem iç faktörler hem de emtia fiyatlarındaki artışın getirdiği küresel baskıdan dolayı enflasyonun artmaya devam ettiğini belirterek “18 Mart’ta bir proaktif adım gelme olasılığı var. Enflasyondan ve global faizlerden gelen baskı, bir ay önceki PPK’ya göre daha fazla ağırlık kazandı. Bir faiz artışı daha olursa, bu büyük ihtimalle son faiz artışı olacaktır” dedi.

Dinamik Menkul Değerler’in notunda, TCMB'nin enflasyon beklentilerini düşürmek için harekete geçebileceğini belirtilerek “TCMB'nin önümüzdeki toplantıda politika faizi olan yüzde 17,0 üzerinde bir artış yapması durumunda yüzde 12,0 düzeyindeki yıl sonu tahminimizi revize etme ihtiyacı duymayız ancak aksi takdirde mevcut tahminimizi yukarı çekmemiz gerekecek” denildi. İnfo Yatırım “TCMB'nin 18 Mart'ta Şubat'ta Para Politikası Kurulu toplantısında en önemli gündem maddesi jeopolitik riskler ve siyasi konular birlikte coronavirüs salgını ve buna ilişkin oluşan ekonomi adımları olacaktır. 18 Mart'ta gerçekleşecek PPK toplantısında faiz artırımı öngörmüyoruz” dedi. (Dünya)